Herzbergers antropoceen

Rosanne Hertzberger, één van de vaste zaterdag-columnisten van het NRC, schreef in februari een lofzang op het antropoceen (cookie warning). Dat ontlokte mij de onderstaande reactie.


Rosanne Hertzberger roemt het antropoceen als een ‘presentatie van formaat’ (NRC 4 februari). Zij noemt het een goede zaak dat mensen nu de dienst uitmaken op de aarde; andere soorten doen er verstandig aan ons te behagen en niet voor de voeten te lopen.

Het goede of kwade van een overwinning is uiteraard gerelateerd aan een waardesysteem. In Hertzbergers waardensysteem staat het menselijk belang altijd voorop. Het opwarmen van de aarde en de klimaatverandering, de rampzalige gevolgen van de intensieve veeteelt en landbouw, of de zesde massa-extinctie op aarde zijn voor haar slechts ‘neveneffecten’ van onze glorieuze overwinning op onze omgeving. Een antropocentrisme dat leidt tot een volstrekt platte en ongedifferentieerde wereld.

De rechtvaardiging van deze gang van zaken lijkt voor Hertzberger gelegen te zijn in het biologische recht van de sterkste – of de slimste wellicht. Maar is de menselijke soort niet juist groot geworden doordat ze dergelijke oerdriften heeft weten te temperen, doordat ze met haar rationaliteit de biologische neigingen heeft onderdrukt? Het zou de mens sieren wanneer zij haar intellect in zou zetten om een balans te slaan tussen haar eigen belang en dat van de ander. Werkelijke macht uit zich immers het beste in compassie.

hertzberger

Leave a comment

Your email address will not be published. Required fields are marked *